ENSCHEDAY staat op Spotify
Ladi dadi, we like to party! Proost met je noabers, want Enschede is jarig. In 2025 vier ik zeven eeuwen Enschede met de meest invloedrijke muziek van de afgelopen 50 jaar: hiphop. Verwacht dit jaar een track, een videoclip, liveoptredens en remixes met jong talent uit Eanske.
Enschede verdient een hiphop anthem. Want hoewel Enschede al vaker muzikaal is geëerd... niets raakt zo diep als 3 x 16 bars vol mijlpalen uit de rijke geschiedenis van Eanske. De track “Enscheday” is een verhaal geworden dat in het verleden duikt, maar ook de stad in het hier en nu eert. De veerkracht, de mix van reuring en rust, en de innovatieve en creatieve spirit van haar inwoners, ondernemers en studenten.
Hier in Twente zouden we zeggen: Gemoedelijkheid, Hartelijkheid, Noaberschap en ‘gezellig samenkomen’. Hiphop ontstond in de turbulente tijden van New York in de jaren 70. Het bracht jongeren positief samen te midden van gang geweld, drugs, armoede en uitzichtloosheid. In deze uitdagende omstandigheden wendden jonge artiesten zich tot muziek, poëzie, dans en muurkunst om hun ervaringen en emoties te uiten. Deze vier elementen werden de basis van hiphopcultuur: DJ, rap, breakdance en graffiti.
Van straatcultuur tot museumkunst
In de afgelopen 50 jaar zijn er hiphoptracks gemaakt over racisme, politiegeweld en vrouwonvriendelijkheid, maar ook over chronisch ziekzijn, een dagje naar het buitenbad of zelfs... neuspeuteren. Rappers blijven vernieuwende manieren vinden om hun verhaal te vertellen. Er is een rapmusical over Alexander Hamilton. En wat dacht je van de straatfreestyles van Harry Mack? Zelfs Harry Potter acteur Daniel Radcliffe kent deze underground classic van Blackalicious woord voor woord. En dit zijn alleen nog maar voorbeelden van rap. Hiphop heeft een enorme creatieve impact op dans, DJ's, straatkunst, musea, taalgebruik, mode, ondernemerschap en ga zo maar door.
Het schrijven van Enscheday
De tekst van ENSCHEDAY was een kwestie van schrijven, schrappen, herschrijven en schaven. Eerst de hoofdlijnen en kaders bepalen: wat is het verhaal van Enschede? Wat moet in een rap over 700 jaar komen? Aan het einde van het proces schaafde ik op het niveau van lettergrepen: wat voegt iets toe aan het verhaal, wat rijmt goed en wat rolt lekker over de tong?
Al snel kwam een rode draad naar voren: de veerkracht van Enschede. Niet ten onder gaan aan tegenslagen, maar terugkeren en doorgaan. De mijlpalen uit 700 jaar historie laten dit duidelijk zien. Het is jammer dat Enschede weinig oude historische gebouwen heeft zoals Deventer of Zwolle, maar juist dát maakt Enschede boeiend: het bleef zich herbouwen en opnieuw uitvinden.
Er zijn volop bijzondere feitjes over Enschede. Zoals de ronde gevels van hoekpanden op de Oude Markt, een les na een stadsbrand zodat brandslangen niet bleven haken. Dit soort feiten probeerde ik in mijn rap te verwerken, maar niet alles haalde de final cut – ruimtegebrek. Schrijven is schrappen, kill your darlings. Hoofdzaken en bijzaken scheiden was de uitdaging, zonder de unieke verhalen te wissen.
Ik heb mezelf uitgedaagd om geen stoer klinkende algemeenheden of abstracte taal vol metaforen en dubbelzinnige interpretaties te gebruiken. ENSCHEDAY moest een track worden met duidelijke taal, zoals ik Enschede ken: klip en klaar. Sommige stadsodes zijn inwisselbaar voor elke grote stad en mist specifieke aanknopingspunten die daadwerkelijk over die stad gaan. Met ENSCHEDAY wilde ik expliciet maken wat Enschede écht Enschede maakt.
De beat van ENSCHEDAY is gemaakt door twee componisten/producers uit Enschede. De beat (90 BPM) bevat een classic hiphop drumbreak, geïnspireerd door de ultieme breakbeat Impeach the President van The Honey Drippers, verrijkt met stadsgeluiden: de kerkklok van de Oude Markt, vogels uit het Ledeboerpark, en zelfs de stem van dichter Willem Wilmink. Als je goed luistert hoort je de stem van Willem in de beat: "Enschede… Ga mee… Zover mee…". In het interview hieronder lees je meer over de samenwerking van ons drieën.
Tom Hoesstee, afkomstig uit de elektronische muziekwereld, componeert voor film, games en festivals. “Ik werk graag met hybride stijlen – elektronisch, klassiek, urban – en dat komt in deze track mooi samen.” Check www.tomhoesstee.com voor meer over Tom.
Wouter Hulsbergen, jonge producer met een groeiende reputatie, noemt de samenwerking “leerzaam en inspirerend”: “Het is bijzonder om aan iets te werken dat muzikaal sterk is én betekenisvol voor de stad waar ik me thuis voel.” Check www.wahaudioproductions.com/ voor meer over Wouter.
Grafisch vormgever Sjors Trimbach maakte voor de track een Lego mascotte met gouden ketting, boombox en een DJ Kwakman cassettebandje. Zijn naam: Enske D – een knipoog naar legendarische rappers als Chuck D en Schoolly D. Samen met graffiti-artiest Joost Meinders, die de titel ‘Enscheday’ ontwierp in klassieke graffiti-stijl tegen de skyline van Enschede, vormt hij het hart van de visuele identiteit van de track.
De posters zijn ontworpen in verschillende stijlen die aansluiten bij de inhoud van de songteksten – van textielvibe tot studentenstad. Vanaf juni 2025 hangen deze door heel Enschede. Trimm, een van de ‘Vrienden van Enschede700’, sponsorde het ontwerp van Sjors Trimbach, terwijl Drukkerij Veltmann en bierbrouwer Stanislaus Brewskovitch de drukkosten voor hun rekening namen.
De kinderen van groep 4 van basisschool Bonifatius uit Enschede doen mee in de track. Ze zijn duidelijk te horen in het refrein, maar zijn ook te horen op meerdere plekken in verse 1 en verse 3. Tom Hoesstee en Wouter Hulsbergen waren aanwezig met audio-opnameapparatuur om de kinderstemmen vast te leggen in de klas. Met coaching van zangdocent Romee Niemeijer hebben de kids een geweldig perfomance gegeven!
Kinderen van dansschool Talentfabriek053 uit Enschede dansen mee in de videoclip, die is geregisseerd, gefilmd en ge-edit door Max van der Pijl van Studio Fletch. Voor de clip zijn we op zoek gegaan naar de meest iconische plekken van Enschede, zoals het monument op Roombeek, het centrum en de Museumfabriek. In de clip draag ik een ring van Dario Scapitta Design, die speciaal voor Enschede700 een collectie heeft uitgebracht.
Voor het opnemen van mijn eigen rapvocals heb ik Kes Maathuis ingeschakeld. Hij heeft me gecoached rondom alles met adlibs, delivery, intonatie en volume. Dit was een superdope ervaring die ik iedereen kan aanraden. Kes is zelf producer, vocalist en een enorm muzikaal talent uit Enschede. Check zijn muziek hier. Leuk weetje: Burgemeester Roelof Bleker is ook te horen in het refrein!
VERSE 1: ENSCHEDE, DE STAD VAN REURING EN RUST
Back in the days, was er eens aan de rand van het land,
een plek waar de Tubanten leefden op het platteland.
Van ruwe diamant, naar het Twentse hoofdkwartier,
zeven eeuwen later staan we hier.
De Wijzen uit het Oosten, mentaliteit van strijders.
Tegenslagen kwamen, maar ze kregen ons niet klein.
Hier zijn we trots als het Twentse Ros,
ondernemers reizen door tot aan de internationale top.
053, A35, acht letters.
E, N, S, yes, je kent de rest.
Honderdzestigduizend hier, dat zijn de feiten.
Studentenstad, honderdzestig nationaliteiten.
Ga je lekker sporten op ‘t Rutbeek, of naar het Ledeboerpark?
Of na het shoppen een hapje eten samen op de Oude Markt?
Altijd leven in de brouwerij, Enschede is dus,
de perfecte combinatie van reuring en rust.
VERSE 2: BRAND, OORLOG EN BLOEI
Vandaag in het Polygoonjournaal is er aandacht,
voor de onverstoorbare Enschedese veerkracht.
Geallieerden bombardeerden de verkeerde stad,
Meerdere keren waren we letterlijk een asbak.
Soms leek het wel besmettelijk die stadsbrand.
Vuur vlamt imposant, afgefikt en afgedankt.
Emmers water in de hand, pomp het uit de stadsgracht.
Met man en macht kwam de stad weer in z’n kracht.
Bombazijn Baas, Textiel Kampioen.
Van Heek en zijn familie, de Koning van Katoen.
Harde werkers van de Krim en Dolphia,
weefden zakdoeken en broeken met finesse aan elkaar.
Wereldwijde faam, Textiel Mekka Twente.
Cultuur en natuur bloeiden op als de lente.
Hier aan de grens zijn grenzen verlegd.
De strijd van het verleden maakt ons in het heden hecht.
VERSE 3: DE RAMP
Dertien mei, weet jij nog waar je was?
Ten tijde van de ramp, om half vier, die zaterdag?
De stilte brak, een donderende klap door heel de stad.
Alles plat, alles plat!
Tollenstraat weggevaagd! Roombeek van de kaart!
Extra Tubantia, Moederdag, Bea daar!
Denk na met elkaar! Vuurwerk licht of zwaar!
Nooit in een woonwijk, nooit meer dertien mei.
VERSE 4: HET ENSCHEDE VAN NU
Zeggelt Zwering Zwik, Twekkelerveld, Wesselerbrink,
Deppenbroek, Bruggenmors, Helmerhoek. Dat is Enschede.
Lasondersingel, Kuipersdijk, Schubertlaan.
Noorderhagen, Boulevard. Dat is Enschede.
Twente Enschede, Vak P, MST,
Saxion, UT. Dat is Enschede.
Waar kennis wordt gezien als superkracht,
met de campus als het groene hart van de studentenstad, Enschede.
Grote Kerk, Ei van Ko, Koningsplein.
Alphatoren, Spinnerij. Dat is Enschede.
Freshtival, Diekmanhal, Metropool,
Marathon, Singelloop. Dat is Enschede.
Stanislaus, Glanerbrug, Joppiesaus.
Deutschland immer gerade Aus.
Oost west, thuis best, autobaan Westerval.
Grolsch aan je rechterkant, lekker man, Enschede!
